YAKALAMA KARARI NEDİR?
Yakalama kararı, hakim yada mahkeme kararı olmadan suçluların ( şuç şüphesi vs. ) kolluk görevlileri tarafından ( kontrol esnasında, doğrudan vs.) alıkoyulmasıdır. Yakalama Kararı ; CMK m.90 m.98 ile belirlenen yakalama kavramı uygulama esnasında şüpheli veya sanığın alıkonulması şeklinde belirtilmektedir. Kısaca özgürlüğünün geçici olarak kısıtlanması olarak adlandırabiliriz. Sanık veya şüphelinin kaçma ihtimaline karşılık, delillerin korunması yada soruşturmaların sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için alınan tedbirlerdir. Bu durumların dışında kişiyi “göz altına alma” yada “tutuklama” amacı ile de gerçekleşmektedir.
Yakalama İşleminin Çeşitleri Nelerdir ?
- Müzekkeresiz Yakalama
- Müzekkereli Yakalama ( Yakalama Emri yada Kararı )
- Sulh Ceza Hakimliği Müzekkeresi
- Savcılık veya Kolluğun Yakalama Emri
- Mahkemenin Yakalama Emri
- Kaçak Hakkında Yakalama Emri
Yakalanan Kişinin Mahkemeye Götürülme Süresi Ne Kadardır ?
Mahkeme yada Hakim tarafından verilen “YAKALAMA KARARI” emri üzerine soruşturma veya kovuşturma evresinde SANIK,ŞÜPHELİ yakalandığı durumda en geç 24 saat içerisinde yetkili Hakim yada Mahkeme önüne çıkartılmaktadır. ( CMK m.94/1)
Şayet sanık, şüpheli 24 saat içerisinde yakalandığı yerden ( bölge,konum ) yetkili olan MAHKEME yada HAKİM önüne çıkartılamıyorsa, yakalandığı yerin adliyesi, eğer bulunmuş olduğu yerde adliye mevcut değil ise en yakında bulunan ADLİYELERE kurulu sesli ve görüntülü iletişim sistemi kullanılarak yetkili olan HAKİM yada MAHKEME tarafından gerekli sorgu ve işlemleri yapılır. ( CMK m.94/2)
İfadesi alınmak üzere yakalanan sanık şüpheli, mesai saatleri dışında yakalanması gerçekleşmişse belirli tarih ve saat üzerinde yargı mercii önünde bulunmayı taahhüt eden sanık yada şüpheli CUMHURİYET Savcısı emri ile serbest bırakabilir. Bu hüküm yalnız her yakalama emri için 1 kere uygulanabilir. Taahhüdünü yerine getirmeyen kişi için, idari para cezası uygulanır. ( CMK m.94/3)
Yakalanan Kişiye Kelepçe Takılması Zorunlu mudur ?
Yakalanma esnasında Şüpheli veya Sanık bir yerden başka bir yere götürülüyorsa herhangi bir kelepçe takma hukuken zorunlu değildir.
Fakat Yakalandıktan sonra adliyeye veya başka bir adliyeye sevk edilen şüphelilerde kelepçe takılır ;
- Kaçması muhtemel kişiler
- Kendisi yada başkalarının hayat ve beden bütünlüklerine tehlike arz eden kişiler
Yakalama Kararı Nerelerde Gözükür ?
Yakalama kararları, E-Devlet üzerinde alınan Adli Sicil Kaydında gözükmez, çünkü yakalama kararları yargılama neticesinde kesinleşmiş bir mahkeme kararına dayanmamaktadır.
Yakalama kararları, GBT’de gözükür. Uyap sistemine işlendiği için sanık veya şüphelinin hakkında yakalama kararı oldupunu tüm kolluk birimleri tarafından görülebilir.
Mahkemece Verilen Yakalama Kararı Ne Zaman “GBT” Düşer ?
Mahkemelerde sanık veya şüpheli için çıkan yakalama kararı, mahkeme sonrasında direkt sisteme işlenerek GBT sistemine düşer. Böylelikle yakalama kararı GBT sistemine işlenmiş olur.
Yakalama kararı nasıl düşer?
Yakalama kararı verilen sanık şüpheli, SAVCI, HAKİM yada MAHKEMECE kararın geri alınması ile kayıtlardan düşer. Kişi hakkındaki yakalama kararı aşağıdaki sebeplerde düşer ;
- Kişinin yakalanması durumunda
- Yakalanmadığı halde hakkında yapılan soruşturma sonucu takipsizlik kararı verilmesi ( kovuşturmaya yer olmadığına dair karar )
- Sanık hakkında suçlamanın düşmesi yada beraat kararı verilmesi,
- Kamu davasının düşmesi yada reddi.
